Hoạt tải là một loại tải trọng chính tác động trên công trình cầu, nó bao gồm tải trọng di động của các phương tiện xe cộ và tải trọng người đi bộ qua cầu. Tải trọng xe cộ tác động lên công trình cầu có tính chất phức tạp về chủng loại xe, về vị trí tác động trên mặt cầu, sự đồng thời giữa các xe với nhau, gây tác động xung kích cho kết cấu.... nên rất khó tính toán đầy đủ các tác động thực tế lên kết cấu của dòng xe cộ thực tế qua các cầu. Vì vậy, khi xây dựng các tiêu chuẩn thiết kế kết cấu cầu, các nước thường có những nghiên cứu riêng để xác định mô hình hoạt tải thiết kế đại diện cho dòng xe lưu thông thực tế qua cầu bất lợi nhất trong tuổi thọ thiết kế cầu nhằm đơn giản hóa việc thực hành tính toán cho các kỹ sư. Việc xác định hiệu ứng lực trong các bộ phận kết cấu cầu theo các mô hình hoạt tải thiết kế thường đơn giản hơn xác định hiệu ứng lực dòng xe giao thông thực tế trên cầu.

Do xuất phát từ những dữ liệu quan trắc tải trọng giao thông khác nhau, phương pháp chủ đạo xây dựng tiêu chuẩn thiết kế cầu khác nhau mà các nước đưa ra các mô hình hoạt tải thiết kế cầu khác nhau. Các mô hình hoạt tải thiết kế kết cấu cầu cũng được cập nhật theo thời gian cùng với sự rà soát cập nhật các tiêu chuẩn thiết kế cầu.

Công tác đánh giá khả năng chịu hoạt tải cầu hiện hữu được thực hiện theo chu kỳ kiểm định cầu hoặc yêu cầu cấp phép đặc biệt cũng được một số nước nghiên cứu biên soạn thành tiêu chuẩn hoặc hướng dẫn thực hành và thường kết hợp với các tiêu chuẩn thiết kế kết cấu cầu.

Nhận thấy nhu cầu cần có một tài liệu tham khảo chuyên sâu về hoạt tải và đánh giá khả năng chịu hoạt tải công trình cầu, tác giả biên soạn tài liệu này với mục đích làm tài liệu tham khảo chuyên sâu cho các sinh viên đại học, cao học và các kỹ sư.