"Lão Arkhip và bé Lionka" là một truyện ngắn đặc sắc của nhà văn Nga Maxim Gorki, khắc họa cuộc sống cơ cực nhưng giàu tình người của tầng lớp dân nghèo Nga cuối thế kỷ XIX.

Tác phẩm xoay quanh hai nhân vật chính: lão Arkhip, một người hát rong mù, và bé Lionka, đứa trẻ mồ côi sống lang thang. Họ gắn bó với nhau qua những chuyến đi kiếm sống bằng tiếng đàn và lời hát. Dù nghèo khổ, lão Arkhip vẫn dành cho Lionka tình thương của một người ông – dạy bảo, che chở và an ủi em giữa cuộc sống lạnh lẽo, tàn nhẫn. Lionka, tuy còn nhỏ, cũng già dặn trước tuổi, nhưng trong em vẫn le lói một khát khao được yêu thương và sống tốt hơn.

Qua hình ảnh hai con người bé nhỏ, Gorki đã thể hiện nỗi xót xa cho thân phận những kẻ bị bỏ rơi và tiếng nói nhân đạo đầy xúc động – một đặc trưng trong văn học hiện thực phê phán Nga.