Để góp phẩn phục vụ nhu cầu tìm hiểu lịch sử xây dựng đô thị, nhất là đối với sinh viên ngành kiến trúc và quy hoạch đô thị, chúng tôi biên soạn quyển sách “Lịch sử xây dựng đô thị cổ đại và trung đại phương Tây”. Đây là quyển đầu trong bộ sách về lịch sử xây dựng đô thị mà trường đại học Kiến trúc Hà Nội chủ trương biên soạn. Hai quyển sau có tên là “Lịch sử xây dựng đô thị cận đại và hiện đại phương Tây” và “Lịch sử xây dựng đô thị phương Đông và Việt Nam”.

Lịch sử xây dựng đô thị cổ đại và trung đại phương Tây là một quá trình phức tạp, liên quan cùng lúc nhiều vấn đê chính trị, kinh tế, xã hội và nghệ thuật. Vì vậy, khi biên soạn tài liệu này, trên cơ sở phương pháp lịch đại và đồng đại và tham khảo sách của GS. Đặng Thái Hoàng, của các tác giả nước ngoài khác, chúng tôi tập trung chủ yếu vào vấn đề hình thái học đô thị nhằm xác định các dạng cấu trúc đô thị, các hình thái không gian kiến trúc đô thị phổ hiến của từng giai đoạn lịch sử cùng những quy luật phát triển của chúng.

Mặt khác, để tiện theo dõi, đối chiếu, tài liệu được hiên soạn theo nguyên tắc thống nhất. Mỗi giai đoạn lịch sử được khảo sát đều hao gồm các đế mục: Bối cảnh hình thành đô thị, đặc điểm cấu trúc đô thị, loại hình kiến trúc đô thị tiều biểu và cuối cùng là tóm tắt những đặc điểm chính vê tổ chức không gian đô thị. Danh từ riêng chúng tỏi không phiên âm mà giữ nguyên gốc, trừ những danh từ quen thuộc đã được thống nhất phiên âm và những danh từ có nguồn gốc không phải Latin.